Ἀρχιμ. Αὐγουστῖνος Γ. Μύρου, Δρ Θ.

«Ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων» (Ψα 126)

Εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρος ὁ παραπάνω θεόπνευστος λόγος τοῦ Ψαλμωδοῦ, ἀλλὰ γιὰ μᾶς ἀποκτᾶ ἐντελῶς ἰδιαίτερη σημασία στὶς ἀποκαλυπτικὲς ἡμέρες ποὺ ζοῦμε· στὶς ἡμέρες ποὺ ἀπειλεῖται ἡ κάθε πόλη, ἡ κάθε πατρίδα τοῦ κόσμου, ὅπως καὶ ἡ δική μας, ἀπὸ τὴν ἀκατάσχετη ἐπιδρομὴ ἑνὸς μικροσκοπικοῦ ἐχθροῦ (τοῦ κορωναϊοῦ), καὶ ὄχι μόνον αὐτοῦ.

Ἡ ραγδαία ἐξέλιξη τῶν γεγονότων δείχνει τρανότατα πὼς καταρρέει ἡ θεωρούμενη παντοδυναμία τοῦ ἀνθρώπου. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ποὺ καυχηθήκαμε ἀλαζονικὰ γιὰ τὶς ἐπιστημονικὲς καὶ τεχνολογικὲς ἐπιτυχίες μας, ἀγνοώντας ἤ καὶ χλευάζοντας τὸν Δημιουργό, αὐτὸν ποὺ μᾶς προίκισε μὲ τὰ ἀπαραίτητα ὄργανα γιὰ αὐτές, στεκόμαστε τρομοκρατημένοι στὴν ἀνεξέλεγκτη ἐπέλαση τοῦ κορωναϊοῦ. Ἀναζητοῦμε τρόπους γιὰ τὴν ἀποτελεσματικὴ ἀντιμετωπιση τοῦ κινδύνου.

Οἱ σοφοὶ τοῦ κόσμου, οἱ εἰδικοί, ἀναλύουν τὰ δεδομένα καὶ εἰσηγοῦνται μέτρα, τὰ ὁποῖα θεωροῦν ἀπαραίτητα. Ἡ συντεταγμένη Πολιτεία ἀποφασίζει καὶ νομοθετεῖ. Κλείνουν τὰ σχολεῖα ὅλων τῶν βαθμίδων καὶ ὅλοι οἱ χῶροι συναθροίσεων. Ὑπολειτουργοῦν οἱ δημόσιες ὑπηρεσίες. Ἀπαγορεύονται οἱ ἄσκοπες καὶ μὴ ἀπαραίτητες μετακινήσεις. Ἐπιβάλλονται μέτρα ὑγιεινῆς προστασίας.

Ὅλα αὐτὰ εἶναι ὠφέλιμα καὶ ἀπαραίτητα, ἀλλὰ δὲν παύουν νὰ εἶναι μέτρα ἀνθρώπινα μὲ περιορισμένη ἰσχύ καὶ ἀποτελεσματικότητα. Εἶναι  μέτρα ποὺ σχεδιάζονται, χωρὶς νὰ ληφθῆ ὑπ’ ὄψιν ἡ βασικὴ αἰτία τῆς ἐφιαλτικῆς πληγῆς, ποὺ κατατρόμαξε τὴν ἀνθρωπότητα. Γιὰ νὰ θεραπευθῆ μία πληγὴ εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ἐντοπισθῆ πρῶτα ἡ αἰτία, ποὺ τὴν προκάλεσε.

Κι ἐδῶ πρέπει νὰ μιλήσουμε ξεκάθαρα, μὲ κριτήριο τὴν ἐμπειρία τῶν ἁγίων. Ἡ βασικὴ αἰτία εἶναι ἡ ἀποστασία ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ Θεό, ἡ ἀνυπακοὴ στὸ ἅγιο καὶ φιλάνθρωπο θέλημά Του. Δείγματα κραυγαλέα αὐτῆς τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς αὐτάρεσκης ἀνυπακοῆς, εἶναι ἡ ἀλλοίωση τῆς ἀποκελαλυμμένης ἀληθείας, καὶ ἡ ἐξίσωσή της μὲ τὴν πλάνη τῆς αἱρέσεως, τὸ καλλιεργημένο ἐγωϊστικὸ φρόνημα στὴν καθημερινή μας συμπεριφορά, ἡ καύχηση γιὰ τὶς παρὰ φύσιν σαρκικὲς ἁμαρτίες, ἡ ἀπληστία καὶ ἡ καταπάτηση τοῦ δικαίου, ἡ μεταφορὰ τοῦ φόνου τῶν ἀνυπεράσπιστων παιδιῶν μὲ τὶς ἐκτρώσεις ἀπὸ τὸν κατάλογο τῶν εἰδεχθῶν ἐγκλημάτων στὸν κατάλογο τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Αὐτὴ ἡ ἀποστασία ἔχει ἀπὸ μόνη της τὶς φοβερὲς συνέπειες. Εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀποκάλυψεν ὁ ἴδιος ὁ Θεός, «Ἐὰν δὲ μὴ θέλητε, μηδὲ εἰσακούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται· τὸ γὰρ στόμα Κυρίου ἐλάλησε ταῦτα» (Ἠσ. 1,20). Δὲν εἶναι ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς ποὺ μᾶς τιμωρεῖ. Ἐμεῖς οἱ ἴδιοι αὐτοτιμωρούμαστε. Ὁμοιάζουμε μὲ τὸν ὁδηγὸ αὐτοκινήτου, ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει τὶς ἀνέσεις καὶ ἐξυπηρετήσεις τοῦ ὀχήματός του, ἀλλὰ περιφρονώντας τοὺς νόμους ὁδικῆς κυκλοφορίας, τὸ ρίχνει ἐπάνω στὸν βράχο καὶ συντρίβεται. Βράχος εἶναι ὁ ἀμετάβλητος Θεὸς, ἐπάνω στὸν ὁποῖο προσκρούει ὁ μεταβλητὸς ἀμετανόητος ἄνθρωπος. Κανένας νουνεχὴς δὲν διανοεῖται νὰ κατηγορήση τὸν βράχο γιὰ τὴν συντριβή. Ὅπως σημειώνει ὁ Μ. Βασίλειος, ὁ Θεὸς ἀξιοποιεῖ τὶς μάστιγες, ποὺ συμβαίνουν ἐξ  αἰτίας μας,  καὶ «σωφρονίζει τὴν γενικευμένη κακία τοῦ λαοῦ» (ΕΠΕ 7,92).

Τὰ ἀνθρώπινα μέτρα εἶναι καλὰ μὲν, ἀλλὰ μικρὰ καὶ ἀνίσχυρα, διότι ἀγνοεῖται τελείως Ἐκεῖνος ποὺ πραγματικὰ μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήση, δηλαδή ὁ ἀληθινὸς Θεός. Ὅταν μία μηχανὴ ὑποστῆ σοβαρὴ βλάβη, ἐκεῖνος ποὺ καλύτερα ἀπὸ ὁποιονδήποτε ἄλλον μπορεῖ νὰ τὴν διορθώση εἶναι ὁ κατασκευαστής της. Κατὰ παρόμοιο τρόπο κάθε βλάβη στὸν βίο τῶν ἀνθρώπων, μπορεῖ καλύτερα, ἄριστα νὰ τὴν διορθώση ὁ Πλάστης καὶ Δημιουργὸς τοῦ ἀνθρώπου.

Αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ τὴν παρέμβαση καὶ τὴν βοήθεια ἔχουμε τὴν ἀνάγκη περισσότερο ἀπὸ κάθε τι ἄλλο αὐτὲς τὶς κρίσιμες ἡμέρες. Κι αὐτὴ τὴ βοήθεια μπορεῖ νὰ μᾶς τὴν προσφέρει ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον ἡ μία, ἁγία, καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, διότι αὐτὴ εἶναι ἡ ταμειοῦχος τῆς θείας χάριτος καὶ βοηθείας, ὅπως ἀμέτρητες φορὲς ἔχει ἀποδειχθῆ μὲ συγκεκριμένα θαύματα στὸ παρελθὸν.

Ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία ζήτησε καὶ ἐπίσημα βοήθεια ἀπὸ τὴν  Ἐκκλησία  στὸ ἰδιαίτερα δύσκολο ἔργο, ποὺ ἔχει ἐπωμισθεῖ. Ἀλλὰ ποιὰ βοήθεια; Ζήτησε νὰ βοηθήση ἡ Ἐκκλησία νὰ πεισθοῦν οἱ χριστιανοὶ νὰ ἐφαρμόσουν τὰ ἀνθρώπινα μέτρα, ποὺ ἐκείνη ἐπιβάλλει. Νὰ παραμείνουν στὸ σπίτι τους. Νὰ μὴν συνωστίζονται σὲ δημόσιους χώρους καὶ ἰδιαίτερα στοὺς ἱεροὺς ναούς. Νὰ τηροῦν τὶς ἀπαιτούμενες ἀποστάσεις στὶς ἀπαραίτητες συναντήσεις μὲ ἄλλους.

Δὲν εἴδαμε, ὅμως, κανένα ἐκπρόσωπο τῆς Πολιτείας νὰ ζητῆ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὴν ἄλλη, τὴν θεία βοήθεια. Αὐτὴν τὴν βοήθεια, ποὺ ὁ ψαλμωδὸς μᾶς διδάσκει ὅτι εἶναι ἡ πιὸ ἀπαραίτητη στὶς κρίσιμες αὐτὲς ὧρες γιὰ ὅλους μας, διότι «ἐὰν ὁ Κύριος, ὁ παντοδύναμος Θεός, δὲν φυλάξη τὴν πόλη μας, τὴν πατρίδα μας, τὸν κόσμο μας, ἀπὸ τὸν ἐπικίνδυνο ἐχθρό, στὰ χαμένα θὰ προσπαθοῦν ὅσοι ἄνθρωποι ἔχουν ἀναλάβει νὰ τὴν φυλάξουν» (Ψα 126). Κι ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, εἶναι ὡσὰν νὰ λέγη ὁ προφήτης· «Κι ἄν ἀκόμη ἀγρυπνῆτε, κι ἄν σηκώνεστε πρὶν ξημερώση, κι ἄν ἀργῆτε νὰ κοιμηθῆτε, δαπανώντας ὅλο τὸν χρόνο σας σὲ κόπο καὶ ταλαιπωρίες, ἐὰν δὲν ἀπολαύσετε τὴ θεία βοήθεια, ὅλα τὰ ἀνθρώπινα θὰ ἐξαφανισθοῦν καὶ τίποτε  οὐσιαστικὸ δὲν θὰ προκύψη ἀπὸ τὴν φροντίδα σας αὐτή» (Εἰς τὸν ρκστ’ ψαλμόν, 1).

Ὁ ψαλμωδὸς σὲ ἄλλη περίπτωση, περιγράφοντας τὸ κατάντημα τοῦ ὑπερφίαλου καὶ ἀλαζόνα ἀνθρώπου, ποὺ στηρίχθηκε στὸν ἑαυτό του, προφητεύει: «Οἱ δίκαιοι θὰ δοῦν καὶ θὰ φοβηθοῦν καὶ θὰ γελάσουν μὲ αὐτὸν, λέγοντας· Νὰ ὁ ἄνθρωπος (ἤ τὸ ἔθνος), ποὺ δὲν ἔκανε τὸν Θεὸ βοηθό του, ἀλλὰ ἐμπιστεύθηκε στὴν ἀφθονία τοῦ πλούτου του καὶ οἰκοδόμησε τὴν δύναμη καὶ τὴν ἐπιρροή του στὴν ματαιότητά του» (Ψα 51,8-9).

Δὲν πρέπει ὅμως νὰ λησμονοῦμε ὅτι ἡ πανίσχυρη καὶ βεβαία βοήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ἀπροϋπόθετη, «διότι, ὅπως ἀκριβῶς δὲν εἶναι δυνατὸν, ἄν δὲν βοηθῆ ὁ Θεὸς νὰ φέρουμε σὲ πέρας τὶς ὑποθέσεις μας, ἔτσι, ἐὰν ὁ Θεὀς βοηθῆ, ἐμεῖς δὲ οἱ ἴδιοι εἴμαστε ἀδρανεῖς καὶ ἀδιάφοροι, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπιτύχουμε τὸν σκοπό μας» (Εἰς τὸν ρκστ’ ψαλμόν, 1). Πολὺ δὲ περισσότερο θὰ ἀποτυγχάνουμε, ἐὰν εἴμαστε ἀμετανόητοι, ἀρνηταὶ τῆς πατροπαράδοτης Πίστεως καὶ περιφρονηταὶ καὶ χλευασταὶ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Μὲ ἕνα λόγο, δὲν μποροῦμε νὰ πετύχουμε τὸν σκοπό μας, ἐὰν δὲν δείξουμε ἔμπρακτα τὴν μετάνοιά μας. Αὐτὸ εἶναι γιὰ τὴν παροῦσα ὥρα τὸ ἀπαραίτητο μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς προϋπόθεση γιὰ νὰ ἀπολαύσουμε τὴν ἀναγκαία καὶ ἀνυπέρβλητη θεία βοήθεια.

Τώρα, ἰδιαίτερα στὶς κρίσιμες αὐτὲς ἡμέρες, ἔπρεπε νὰ χτυποῦν ὅλες οἱ καμπάνες τὴν ὥρα τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν, γιὰ νὰ σημαίνουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀγρυπνεῖ γιὰ τὰ παιδιά της καὶ γιὰ ὁλόκληρο τὸν κόσμο. Τώρα, ἰδιαίτερα ἔπρεπε νὰ γίνονται λιτανεῖες μὲ ἅγιες εἰκόνες καὶ ἅγια λείψανα, γιὰ νὰ συντονισθοῦν οἱ πρεσβεῖες ὅλων τῶν ἁγίων, γιὰ νὰ φθάσουν τὰ αἰτήματά μας στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ.  Τώρα, ἰδιαίτερα, ἔπρεπε ὅλοι οἱ ἱεροὶ ναοὶ νὰ λειτουργοῦνται, ἔστω μὲ τὸν παπᾶ, τὸν ψάλτη, τὸν νεωκόρο καὶ ὅσους πιστοὺς προβλέπουν οἱ εἰδικοί, γιὰ νὰ ἀνέρχεται εὐχαριστιακὰ ὡς κραυγὴ πόνου ἡ ἱκεσία σωτηρίας ἀπὸ τὸν Θεό. Τώρα, ἰδιαίτερα ἔπρεπε νὰ εὑρεθῆ τρόπος οἱ ἑτοιμασμένοι χριστιανοὶ νὰ λαμβάνουν τὸ πανάχραντο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ ἀλεξιτήριο παντὸς κακοῦ, τὸ φάρμακο τῆς ἀθανασίας, καὶ ὄχι (ὤ τῆς βλασφημίας) τὸ μέσον μετάδοσης τῶν μικροβίων καὶ τῶν ἰῶν! Τώρα, ἰδιαίτερα εἶναι ἡ ὥρα τῆς Ἐκκλησίας νὰ προσφέρη τὸ πιὸ ἀπαραίτητο, τὸ πιὸ ἀποτελεσματικό, ποὺ ἔχουν ἄναγκη ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, τὴν πανίσχυρη καὶ φιλάνθρωπη θεία βοήθεια