ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου*
Οι προσωπικές μαρτυρίες συνεισφέρουν
σημαντικά στην αντικειμενική γραφή της Ιστορίας, όταν είναι αυθόρμητες και
μακριά από προκαταλήψεις. Στο εκατοστό έτος που διανύουμε από το τραγικό γεγονός
της Μικρασιατικής καταστροφής εκδόθηκαν και εκδίδονται βιβλία με μαρτυρίες
στρατιωτικών και πολιτών που την έζησαν ή την μελέτησαν. Ένα από αυτά τα βιβλία
είναι το ημερολόγιο από την Μικρασιατική εκστρατεία του Λοχία της 5ης
Μεραρχίας Παναγιώτη Νικ. Σοϊλεντάκη (1899-1982). Η πρωτοτυπία του έγκειται στη
γλαφυρή περιγραφή των γεγονότων από τον συγγραφέα και στο ότι συνοδεύεται από
πενήντα οκτώ αποκλειστικές φωτογραφίες, τις οποίες τράβηξε ο φίλος του εθελοντής οπλίτης
φωτογράφος Ευάγγελος Αχειλάς και τους τις εμπιστεύθηκε.
Το βιβλίο εκδόθηκε πρόσφατα από τις
εκδόσεις «Αρμός», με τίτλο «Από τα Χανιά στο Καλέ – Γκρότο» και επιμέλεια του Νικολάου
Π. Σοϊλεντάκη προέδρου εφετών διοικητικών δικαστηρίων επί τιμή και γιού του
πολεμιστού. Σημειώνεται ότι τα Χανιά είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του και το Καλέ Γκρότο είναι περιοχή με υψώματα, νοτίως
του Σαγγάριου, όπου στα μέσα Αυγούστου του 1921 δόθηκαν από τον στρατό μας
αιματηρότατες μάχες, που ήσαν νικηφόρες, αλλά δεν αξιοποιήθηκε αυτή η μεγάλη στρατιωτική
επιτυχία.
Στο ημερολόγιο του ο Παν. Σοϊλεντάκης περιγράφει
τη σκληρή ζωή των στρατιωτών, τις δυσχέρειες
που αντιμετώπιζαν κατά τις επιχειρήσεις, τις νίκες που πέτυχαν έως το Καλέ
Γκρότο, 40 χιλιόμετρα από την Άγκυρα. Μετά διηγείται την κατάρρευση
του μετώπου και την μέσα από περιπέτειες επιστροφή του στην Ελλάδα. Διδακτική είναι η περιγραφή του για τη φρίκη
του πολέμου. Γράφει λ.χ. πως στα υψώματα του Καλέ Γκρότο άκουσε πως βρέθηκαν
νεκροί δύο στρατιώτες, ένας Έλληνας και ένας Τούρκος, με τις ξιφολόγχες μπηγμένες
αμοιβαίως στο στήθος του άλλου.
Πέραν αυτών ενδιαφέρον παρουσιάζουν
οι ανθρώπινες στιγμές που έζησε ο λοχίας
Σοϊλεντάκης. Αναφέρω δύο από αυτές. Κατά την προέλαση της Μεραρχίας του προς
Γόρδιο σε ένα χωριό συνάντησε μια γριά τουρκάλα, που δεν είχε προλάβει να φύγει
με τη νεαρή κόρη της. Κρατούσε την πόρτα του σπιτιού της κλειστή και έκλαιγε.
Τη ρώτησε ποια η αιτία και εκείνη τον ικέτευσε να την βοηθήσει. Άνοιξε την
πόρτα και είδε δύο άγνωστούς του Έλληνες στρατιώτες να επιχειρούν να βιάσουν
την κόρη της. Επενέβη βρίζοντας τους και απάλλαξε την κόρη από την κακοποίηση.
Και σημειώνει: «Πάντοτε θυμόμουν την ευχή του πατέρα μου, όταν έφυγα για
στρατιώτης και τη συμβουλή του να είμαι ηθικά καθαρός πριν από την μάχη».
Η άλλη είναι όταν στον Σαγγάριο ο γνωστός
μουσικός Ελευθέριος Μαυρομμάτης δεν
μπορούσε να ακολουθήσει τη μετακίνηση του στρατού μας και κινδύνευε να αιχμαλωτισθεί
και να σφαγεί από τους Τούρκους. Αποφάσισε να τον διασώσει. Έτρεξε με το άλογό
του και τον βρήκε σε κακή κατάσταση. Του είπε να κάνει μια προσπάθεια να ανέβει
στο άλογο και να φύγουν. Όταν του απάντησε ότι του ήταν αδύνατο, τον ανέβασε με
τη βία και τον έσωσε.
Σύντομο
βιογραφικό*
Ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος είναι
δημοσιογράφος και συγγραφέας. Ασχολείται κυρίως με την σύγχρονη ιστορία,
την ταυτότητα και την ιδιοπροσωπία των
Ελλήνων. Εργάσθηκε από το 1985 επί 25 χρόνια στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»,
με την οποία συνεργάζεται ως αρθρογράφος έως και σήμερα. Διευθυντής της
εφημερίδας "Ταυτότητα" και αρχισυντάκτης του περιοδικού "
Πολιτική Εποπτεία". Σπούδασε Χημεία και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο των
Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στην Ελλάδα, στην Ελβετία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε
θέματα κοινωνικών σχέσεων, διοίκησης επιχειρήσεων και ελέγχου ποιότητας. Έχει
συγγράψει δέκα βιβλία, μεταξύ των οποίων το ιστορικό μυθιστόρημα για το δράμα
των Ελλήνων της Μικράς Ασίας: «Μέρες Αποκάλυψης στην Ιωνία» και τις
δημοσιογραφικές έρευνες και μελέτες «Γιώργος Σαραντάρης, ο άνθρωπος, ο ποιητής,
ο διανοούμενος», «Εμφύλιες μάχες ιδεών», "Πώς γράφεται ο Εμφύλιος",
"Περί ανεξιθρησκείας" και "Διαφωτισμός και
Ελληνισμός".
Επίσης συνεργάζεται ως αρθρογράφος έως
και σήμερα με την έγκυρη ανεξάρτητη ενημερωτική σελίδα μας «ΠΛΑΤΥ – ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ – ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ»
Αναδημοσίευση:
Τα κείμενα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «αναδημοσίευση» είναι επιλογές από το διαδίκτυο
και από διάφορες ενημερωτικές πλατφόρμες ή από κείμενα που υπάρχουν στην παγκόσμια
βιβλιογραφία.
Η αναδημοσίευση τους στην έγκυρη ανεξάρτητη
ενημερωτική σελίδα μας δεν σημαίνει απαραίτητα την αποδοχή των όσων
αναφέρονται, αλλά και ούτε ότι συμφωνούμε στις απόψεις που εμπεριέχονται ή
εκφράζονται στα κείμενα που προβάλουμε με ιδιαίτερη αγάπη, αλλά είμαστε πάντα
πιστοί και εκφραστές της πασίγνωστης φράσης του Voltaire, (1694-1778 Γάλλος
φιλόσοφος & συγγραφέας) «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ
μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες». Γιατί εμείς ως η ανεξάρτητη
μοναδική έγκυρη ενημερωτική σελίδα έχουμε πάντα τον πλουραλισμό στην ενημέρωση,
αφού όταν η ενημέρωση πιάνει τόπο, τότε έχει έναν και μοναδικό τόπο το «ΠΛΑΤΥ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ».