ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΣΤΟ ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

          Του Βασιλείου Δημ. Γεωργιόπουλου*

Πρόκειται για ένα μοναδικό κτίσμα που έχει χτιστεί στα πρότυπα των Παλαιοχριστιανικών Βασιλικών.

Παναγία Φανερωμένη

Στην προσφυγική περιοχή του Ξυλοκάστρου, στον συνοικισμό δηλαδή, θα βρεις τον Ιερό Ναό της Παναγίας Φανερωμένης. Για τους επισκέπτες που δεν ξέρουν την ιστορία της είναι το «κάστρο», όπως την αποκαλούν, καθώς με μια πρώτη ματιά μοιάζει πράγματι με πύργο. Ποια είναι όμως η ιστορία της εκκλησίας αυτής που κάνει τα κεφάλια να γυρίζουν και τα αυτοκίνητα να σταματούν στο προαύλιό της για να την περιεργαστούν και να τη φωτογραφίσουν;

Πρόκειται για ένα μοναδικό κτίσμα που έχει κατασκευαστεί στα πρότυπα των Παλαιοχριστιανικών Βασιλικών, όπως δηλαδή και οι πρώτες εκκλησίες που δημιουργήθηκαν επί των ημερών του Μ. Κωνσταντίνου.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ναού αποτελεί ο βυζαντινός πύργος που ξεπερνά κατά πολύ σε ύψος την εκκλησία αλλά και οι αρχαιοελληνικού τύπου κίονες που θα βρεις στο εξωτερικό μέρος της εκκλησίας.

Η ιστορία της μοναδικής εκκλησίας

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον 65, κτήτορας και κληρικός του ιερού ναού υπήρξε ένας υπερδραστήριος άνθρωπος, ο Νίκωνας Κοτσοβόλης. Ο Μακαριστός Αρχιμ. κυρός Νίκων Κοτσόβολης, γεννήθηκε στο Κοτρώνι ένα μικρό χωριουδάκι της Κοινότητας Πλάστης του τέως Δήμου Λεύκτρου της Δυτικής Μάνης. το κατά κόσμον  όνομα του ήταν Παναγιώτης Κοτσόβολης τού Σταύρου  και γεννήθηκε το έτος 1922. Ο ίδιος στην αρχή παρέλαβε τον ναό με ένα μόνο στρέμμα γης. Ωστόσο, πολύ σύντομα εξασφάλισε για την εκκλησία άλλα τέσσερα στρέμματα, οραματιζόμενος την πανέμορφη εκκλησία, όπως τη βλέπουμε σήμερα.

Έχοντας συμβουλευτεί και μελετήσει διεξοδικά το ακριβές σχέδιο των παλαιοχριστιανικών ναών από  το έργο του σημαντικότατου αρχαιολόγου και αρχιτέκτονα Αναστασίου Ορλάνδου, ο πατήρ Νίκων οραματίζεται την Παναγία Φανερωμένη. Ένα μεγάλο έργο ξεκινά και δημιουργείται το επιβλητικό αρχιτεκτονικό κόσμημα που συναντούμε σήμερα.

Ο παπά – Νίκωνας (έτσι τον γνωρίζαμε όλοι) κοιμήθηκε τον Ιούλιο του 2011.

Οι παλαιοχριστιανικοί ναοί και η ιδιαιτερότητά τους

Πριν από το «Διάταγμα των Μεδιολάνων» (313 μ.Χ.) δεν υπήρχαν χριστιανικοί ναοί, καθώς οι Χριστιανοί εκδιώκονταν από τους ειδωλολάτρες. Το εν λόγω διάταγμα, που ονομάζεται και «Έδικτο των Μεδιολάνων» έδωσε το δικαίωμα ανεξιθρησκίας στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, επιτρέποντας στους χριστιανούς αλλά και σε πιστούς άλλων θρησκειών να προσεύχονται στον Θεό τους για την ευτυχία και την επιτυχία του κράτους. Μπορεί στη θεωρία, λοιπόν, οι διωγμοί να σταμάτησαν άμα τη εμφανίσει του διατάγματος, στην πράξη όμως, η παύση αυτή υλοποιήθηκε μόνο όταν ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας και η Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα (η Νέα Ρώμη).

Οι χριστιανοί τότε «βγήκαν» από τις κατακόμβες, όπου και ασκούσαν μέχρι τότε τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και άρχισαν να χτίζουν τους δικούς τους ναούς, που σήμερα ονομάζουμε και «παλαιοχριστιανικού τύπου». Οι εκκλησίες εκείνες είχαν πολύ έντονο το αρχαιοελληνικό στοιχείο. Γενικότερα, οι παλαιοχριστιανικοί ναοί διαθέτουν κίονες και είναι μακρόστενοι, με ξύλινες στέγες.

Η Παναγία από τα Αλάτσατα και η σύνδεσή της με τον ναό

Τα Αλάτσατα Τουρκίας είναι μια πόλη, που όπως λένε, διατηρεί την παλιά της αρχοντιά και παραδοσιακή ταυτόχρονα νότα. Σε αυτήν υπάρχει μια εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία, που πλέον λειτουργεί ως τζαμί. Κι όμως, η εικόνα της Παναγίας έχει ταξιδέψει πολλά χιλιόμετρα και σήμερα φυλάσσεται στον Ι.Ν. Παναγίας Φανερωμένης.

Πώς όμως βρέθηκε η εικόνα στο Ξυλόκαστρο, προκειμένου να διασωθεί; Όπως μαθαίνουμε από το βιβλίο που έγραψε ο Νίκων Κοτσόβολης (Λαογραφία Ενορίας Υψηλών Αλωνιών Κορινθίας), ο ιερέας που λειτούργησε στην εκκλησία και τη μετέτρεψε στον επιβλητικό ναό που θαυμάζουμε σήμερα, η εικόνα μεταφέρθηκε αρχικά στην Ελλάδα από τον Ιερομόναχο Αμβρόσιο Παρασχάκη. Μιλάμε για το έτος 1922 όπου έχουμε την καταστροφή της Σμύρνης.

Το 1958 όμως, ο ίδιος δωρίζει την εικόνα στον παπά- Νίκωνα ως δείγμα ευχαριστίας. Αρχικά, το ιερό κειμήλιο τοποθετείται στον Άγιο Γεράσιμο. Μετά από χρόνια όμως, αποφασίζεται η οικοδόμηση του Ι.Ν. Παναγίας Φανερωμένης, αφιερωμένος στην Παναγία από τα Αλάτσατα.

Ο ναός της Παναγίας Φανερωμένης - Τα 7 στοιχεία του παλαιοχριστιανικού τύπου

Αξίζει να αναφερθούν αναλυτικά όλα τα στοιχεία του ναού της Παναγίας που φανερώνουν τη σύνδεση με τους παλαιοχριστιανικούς ναούς.

Πρόπυλο – Στην είσοδο του ναού συναντάμε ιονικά κιονόκρανα. Επίσης, βλέπουμε επίκρανα με σταυρό, για να δηλώνεται ο χριστιανικός χαρακτήρας του κτίσματος από την είσοδο κιόλας του ναού.

Αίθριο – Πρόκειται για έναν κλειστό διάδρομο χωρίς οροφή. Εκεί συναντάμε τη λεκάνη όπου οι πιστοί έπλεναν τα χέρια τους και η προσθήκη αυτή καταργήθηκε για την ορθόδοξη εκκλησία το 1000 μ.Χ.

Νάρθηκας – Έχει πάρει το όνομά του από το φυτό «νάρθηκα». Στην ουσία όμως, πρόκειται για το σημείο εκείνο όπου στέκονταν όσοι δεν είχαν βαπτιστεί.

Πύργος- Γίνεται λόγος φυσικά για τον εντυπωσιακό, μεσαιωνικό πύργο της εκκλησίας, όμοιο με αυτούς που συναντάμε στο Άγιον Όρος. Στα παλαιοχριστιανικά χρόνια υπήρχαν χτίζονταν παραπλεύρως συνήθως δύο πύργοι στους ναούς, για λόγους ασφαλείας και άμυνας.

Βαπτιστήριο – Στον νάρθηκα συναντάμε επίσης και την κολυμπήθρα, στην οποία γίνονται βαφτίσεις. Στο επάνω μέρος της κολυμπήθρας βρίσκουμε ένα κουβούκλιο που ονομάζεται συφόριο (τάφος).

Κεντρικός ναός – Στον κυρίως ναό εισερχόμαστε μέσω της κεντρικής πύλης (ωραίας πύλης). Το εσωτερικό της εκκλησίας αποτελείται από τρία μέρη, τα οποία ξεχωρίζουν με δύο σειρές από κολώνες. Στη μέση, όπου βρίσκεται και το πιο φαρδύ σημείο του ναού, βρίσκουμε τον άμβωνα, ο οποίος είναι μονόλιθος και από φτιαγμένος από μάρμαρο. Μετά συναντάμε τον άμβωνα και στη συνέχεια, βρίσκουμε το τραπέζι των προσφορών, όπου οι γυναίκες τοποθετούσαν τα πρόσφορα, το στάρι, το λάδι και το κρασί της αρτοκλασίας.

Άγιο βήμα – Το άγιο βήμα δεν χωρίζεται με τέμπλο, όπως στους σύγχρονους ναούς, αλλά διαθέτει ένα απλό διαχωριστικό για να ξεχωρίζει. Εντός του βρίσκεται η Αγία Τράπεζα, ένα κιβώριο και κουρτίνες που ανοίγουν όταν γίνεται η Θεία Λειτουργία. 

            Διαβάστε και αυτό εδώ:

    Ο ΜΑΝΙΑΤΗΣ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΑΡΧΙΜ. ΚΥΡΟΣ ΝΙΚΩΝ ΚΟΤΣΟΒΟΛΗΣ Ο ΚΤΗΤΟΡΑΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΥ – ΈΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ (Εικόνες & Video)

          *Βιογραφικό:

          Ο Βασίλειος Γεωργιόπουλος του Δημητρίου και της Θεώνης, το γένος Πράσινου, γεννήθηκε στο Πλατύ Καλαμάτας Μεσσηνίας στις 30 Μαρτίου 1977. Είναι παντρεμένος με τη διαπρεπή Φιλόλογο Μαριάννα Γκρόγκου του Αδάμ και μαζί έχουν μια ευτυχισμένη οικογένεια και διαμένουν στο Πλατύ Καλαμάτας Μεσσηνίας, που είναι και τόπος της καταγωγής του και των προγόνων του.

          Είναι στρατιωτικός και έχει υπηρετήσει σε πάρα πολλές επιχειρησιακές Μονάδες, σε ειρηνευτικές αποστολές και σε ιδιαίτερα απαιτητικές και υψηλές θέσεις, που του έχουν ανατεθεί. Με υψηλό φρόνημα και επαγγελματισμό και πάντα ανταποκρινόμενος με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο και γι’ αυτό έχει τιμηθεί με εύθυμες μνείες, συγχαρητήρια, τιμητικά διπλώματα και μετάλλια.

          Στον ελεύθερο χρόνο του, ασχολείται με τη συγγραφή δοκιμίων και ιστορικών, λογοτεχνικών βιβλίων, με την αρθρογραφία σε ενημερωτικές σελίδες και διάφορα έντυπα, τόσο στον ηλεκτρονικό, όσο και στον έντυπο τύπο.

          Ιδιαίτερη αγάπη έχει για την πατρίδα μας, για την ιστορία, τα ήθη, τα έθιμα και τη λαογραφία, για τη θρησκευτική ζωή και ιστορία, αλλά και για την βυζαντινή και εκκλησιαστική μουσική, όπως και με τη συγγραφή διάφορων κειμένων, που δημοσιεύονται και αναδημοσιεύονται σε πλήθος μέσων στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.

          Προσπαθεί μέσα από την πένα του, τον πρωτοποριακό λόγο του και με τις διαχρονικές και καινοτόμες ρηξικέλευθες ιδέες του, να αποτυπώσει και να δώσει ουσιαστικά και πολύπλευρα μηνύματα για σεβασμό στις μεγάλες πανανθρώπινες αξίες, όπως η ισότητα, η δικαιοσύνη, η ελευθερία, η ανεξιθρησκία και η δημοκρατία, αλλά και πίστη σε ιδανικά της αγάπης, της αλληλοβοηθείας, όπως έχει κηρύξει ο ορθόδοξος χριστιανισμός, αφού ο σταυρός και ο ζωοποιός τάφος δείχνουν και φωτίζουν τον δρόμο μας προς την ανάσταση.

          Έχει λάβει πάρα πολλές βραβεύσεις, πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων, συνεδρίων, διαλέξεων, προγραμμάτων, πιστοποιήσεων και επαγγελματικών καταρτίσεων της Ελλάδας και χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

          Ασχολείται με την Φωτογραφία και συμμετέχει ενεργά σε επιστημονικά συνέδρια και σε πολύπλευρες εκδηλώσεις.

          Μέσα από τις γονικές παρακαταθήκες και από τις διδαχές της ορθοδόξου πίστεως είναι σταθερά και απαρέγκλιτα απέναντι σε κάθε αυθαιρεσία, καταστρατήγηση, παρανομία και σε κάθε μορφή βίας, αδικίας, ατιμίας, ανομίας και θεωρώντας ότι μια πολιτεία μπορεί να υπάρχει και να ζει όταν αποδέχεται τους νομούς «Dura lex, sed lex». – Σκληρός νόμος, αλλά νόμος.

          Βέβαια, έχει ενσωματώσει και έχει κάνει βίωμα του την αξιοπρέπεια, την εντιμότητα, την τιμιότητα, και την αλήθεια με στόχο την καλυτέρευση της κοινωνίας και της αλλαγής της για ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας και ιδιαιτέρως για τα παιδιά μας.

          Ιδιαίτερη αγάπη και έντονο προβληματισμό έχει για το μέλλον της ιδιαίτερης πατρίδας του, το ιστορικό Πλατύ Καλαμάτας Μεσσηνίας, και όχι μόνο, λόγω των συσσωρευμένων προβλημάτων, που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια και γι’ αυτό δίνει καθημερινό άοκνο αγώνα, προβάλλοντας τα προβλήματα, αλλά και δίνοντας λύσεις που για πολλούς φαντάζουν επίπονες, αλλά είναι οι μοναδικές και ουσιώδεις, αλλά όπως χαρακτηριστικά λέει «αν δεν σπάσεις αυγά ομελέτα δεν τρως».