Η ΟΜΙΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΡ. ΚΥΡΙΟ ΜΑΡΙΟ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ
ΠΥΛΗΣ ΤΟΥ 9ΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΠΕΖΙΚΟΥ «ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ» ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΣΤΗΝ
ΚΑΛΑΜΑΤΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ.
Ο
ΕΞΑΙΡΕΤΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΔΡ. ΜΑΡΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΛΕΩΝ ΤΩΝ 15 ΕΤΩΝ
ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΟΚΝΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΜΟΙΒΗ ΣΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
ΜΑΣ …!!!
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ:
Απαραίτητο συστατικό στοιχείο για να
οργανωθεί οποιαδήποτε μνήμη (και κυρίως η συλλογική) αποτελεί η αναφορά της
εκτός από τον χρόνο, και στον χώρο. Εάν απουσιάζει η χωροθέτηση της μνήμης,
γεγονότα που άφησαν το στίγμα τους στην ιστορία καθίστανται αδύναμα και
προβληματικά. Για να αναφερθώ στα καθ’ ημάς, εάν δεν χωρά στη μνήμη μας ο τόπος
στον οποίο πιστεύουμε ότι ξεκίνησε η Επανάσταση του 1821 ή τα πρόσωπα που
έλαβαν μέρος σε εκείνη την ιστορική στιγμή και δεν σημασιοδοτούνταν μέσω ενός
μνημειακού οικοδομήματος που να αντικειμενικοποιεί τα ίχνη του παρελθόντος, που
να συνδέει σε τελική ανάλυση το παρόν με το παρελθόν, τότε πολύ πιθανώς οι
πράξεις αυτές να είχαν χαθεί από τη συλλογική μνήμη ή να τίθονταν υπό
αμφισβήτηση.
Έκφραση αυτής της ανάγκης για μετάδοση και
επιβεβαίωση της συλλογικής μνήμης, αποτελούν τα μνημεία που κατασκευάζονται σε
διάφορα σημεία αναφοράς σε ολόκληρη τη χώρα.
Ουσία της μνημειακότητας είναι…η
συμπύκνωση, μέσα από μια αφαίρεση καθόλου αθώα, ενός γεγονότος και η
αντιπροσώπευσή του από τη μορφή του μνημείου. Δεν είναι τυχαίο ότι τα μνημεία
είναι από τους ισχυρότερους τρόπους να καταγράφει μια κοινωνία την άποψη που
έχει για την ιστορία της. Η αποτελεσματικότητα της επιβολής των μνημείων είναι
μεγάλη, γιατί η παρουσία τους στο χώρο δίνει σ’ αυτά μια εμπειρικά επαληθεύσιμη
υπόσταση: Είναι εκεί σαν απόδειξη της αλήθειας τους, μιας αλήθειας όμως που δεν
απορρέει από τη φυσική αλλά από την εμβληματική τους υπόσταση.
Μια τέτοια εμβληματική παρουσία στον χώρο
της συλλογικής μνήμης της Καλαμάτας, κατέχει και αυτός εδώ ο χώρος, το
«Σύνταγμα» όπως έχουμε συνηθίσει να τον αποκαλούμε.
Σε αυτό το σημείο φιλοξενήθηκε για πολλά
χρόνια το ηρωικό 9ο Σύνταγμα Πεζικού, το οποίο έλαβε μέρος σε όλους
τους εθνικούς αγώνες για την υπεράσπιση της κοινής μας πατρίδας και στους
αγώνες για εθνική ολοκλήρωση.
Αξίζει λοιπόν να δούμε επιγραμματικά τη σημαντική
συμβολή του σε αυτούς: Το 9ο Σ.Π. συγκροτήθηκε το 1885 στο Μεσολόγγι
και οι πρώτες πολεμικές αναμετρήσεις στις οποίες έλαβε μέρος, ήταν κατά τη
διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Την ίδια χρονιά υπήχθη στην ΙV Ταξιαρχία και η έδρα του
μεταφέρθηκε στην πόλη μας. Έκτοτε, το 9ο Σ.Π. έλαβε μέρος σε όλες
τις πολεμικές αναμετρήσεις στις οποίες ενεπλάκη η χώρα: Αρχικά, στονΑ’
Βαλκανικό πόλεμο του 1912-’13, με την καθοριστική, την καθοριστικότατη
συμμετοχή του στη σπουδαία μάχη των Γιαννιτσών, τη φονικότερη μάχη των
βαλκανικών πολέμων, τη μάχη που άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της
Θεσσαλονίκης, αλλά και στην απελευθέρωση της νοτίου Ηπείρου με τις μάχες της Μανωλιάσσας
και του Μπιζανίου και στη συνέχεια στον Β’ Βαλκανικό πόλεμο του 1913 στις μάχες
Κιλκίς, Χασάν πασά κ.λπ. Το 9ο Σ.Π. έλαβε μέρος επίσης και στον Α’
Παγκόσμιο πόλεμο εναντίον των Γερμανών και των Βουλγάρων στη Μακεδονία,
υπερασπίζοντας την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, στις επιχειρήσεις της Θράκης
το 1920. Κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, το 9ο Σ.Π. υπό τη
διοίκηση του Σχη Βενετσάνου Κετσέα, επιστρατεύτηκε στις 28 Οκτωβρίου,
προωθήθηκε από την πρώτη στιγμή στο μέτωπο και οι άνδρες του αγωνίστηκαν με
αυτοθυσία και ηρωισμό υπερασπίζοντας σε πρώτη φάση τα πάτρια εδάφη και
απελευθερώνοντας στη συνέχεια τη Βόρειο Ήπειρο. Εκεί, πολλά παιδιά της μεσσηνιακής
γης άφησαν την τελευταία τους αναπνοή ή ακρωτηριάστηκαν από τις τραγικές
συνέπειες του πολέμου και των κρυοπαγημάτων. Υπήρξε ίσως η μοναδική στρατιωτική
μονάδα που επέστρεψε στη βάση της συντεταγμένη και με υψηλό ηθικό. Οι
περιγραφές των ανθρώπων που έζησαν και διηγήθηκαν στη συνέχεια το τι διημείφθη
εκείνες τις μοναδικές στιγμές που ο διοικητής της μονάδας Βενετσάνος Κετσέας
οδήγησε τους καταταλαιπωρημένους στρατιώτες του εδώ που βρισκόμαστε τώρα και
μίλησε με θερμά πατριωτικά λόγια σ’ αυτούς, είναι συγκλονιστικές και αξίζει
κάποτε να αποτυπωθούν στο χαρτί. Η τελευταία συμμετοχή του 9ου Σ.Π.
σε μάχες, ήταν κατά τη διάρκεια του θλιβερού εμφυλίου πολέμου της περιόδου
1946-49. Έκτοτε, λειτουργεί αδιαλείπτως ως Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων. Τον
Σεπτέμβριο μάλιστα του 2000, με απόφαση του Γ.Ε.Σ. μετονομάστηκε σε «9ο
Σ.Π. – Γιαννιτσά» για να τιμηθεί η καθοριστική συμμετοχή του στην ομώνυμη μάχη,
αλλά και οι θυσίες των παιδιών της Μεσσηνίας στην πολύνεκρη εκείνη σύγκρουση.
Κατά
τη διάρκεια των καταστροφικών σεισμών του 1986, το στρατόπεδο φιλοξένησε μεγάλο
μέρος των σχολικών μονάδων της πόλης σε σκηνές που έστησαν τα στρατευμένα
παιδιά του μεσσηνιακού κυρίως λαού για χάρη των παιδιών που φοιτούσαν ακόμη στο
σχολείο. Από τότε και μετά, η έδρα του στρατοπέδου μετακινήθηκε βορειότερα, σε
νέες εγκαταστάσεις, στην έξοδο της πόλης προς την Αλαγονία και τη Σπάρτη. Ο εδώ
χώρος, αξιοποιήθηκε για το καλό του τόπου, με την εγκατάσταση του
Πανεπιστημίου, πρότυπων κατοικιών και την ίδρυση χώρων αθλητισμού και αναψυχής
για κάθε πολίτη.
Οι εγκαταστάσεις του νέου στρατοπέδου, για
τις οποίες δαπανήθηκαν μεγάλα ποσά, αποτελούν πιθανότατα ότι πιο σύγχρονο έχει
να παρουσιάσει η χώρα μας στο είδος: Μεγάλη ευρυχωρία, αυτονομία, μακριά από αδιάκριτα
βλέμματα και ταυτόχρονα τόσο κοντά στο κέντρο της πόλης, απέραντη θέα στον
μεσσηνιακό κόλπο, καλοκαιρία το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Δεν ξέρω αν
υπάρχει άλλο στρατόπεδο με τέτοια θέα και τέτοιες συνθήκες υγιεινής στην
Ελλάδα!
Κυρίες
και κύριοι,
Η
παρουσία εδώ σύσσωμων των αρχών της πόλεως, με προεξάρχουσα την ποιμένουσα
Εκκλησία, αποτελεί ευτυχές, ευτυχέστατο γεγονός και δηλώνει νομίζω κάτι, πέρα
από την επίδειξη της πρέπουσας τιμής προς όλες αυτές τις θυσίες που προανέφερα
του μεσσηνιακού λαού – και όχι μόνο – οι οποίες αντικατοπτρίζονται μέσα από
τους αγώνες του 9ου Σ.Π.
Η παρουσία εδώ του Μητροπολίτου, ο οποίος
μεριμνά αόκνως για την πρόοδο όλων ημών των πνευματικών του τέκνων, χωρίς
διάκριση,η παρουσία των αιρετών εκπροσώπων του μεσσηνιακού λαού, της
Αντιπεριφερειάρχου, των Δημάρχων, των βουλευτών, που κι αυτοί με τη σειρά τους
μοχθούν καθημερινά για το καλό του τόπου, των στρατιωτικών αρχών και των
σωμάτων ασφαλείας, οι οποίοι είναι ταγμένοι να προασπίζονται την ανεξαρτησία
της πατρίδας μας κάθε στιγμή,αλλά και των απλών Καλαματιανών, δηλώνει την
ακλόνητη πεποίθηση όλων, ότι το στρατόπεδο αυτό που αποτελεί εδώ και πάνω από
δύο αιώνες σύμβολο και σημείο αναφοράς της πόλης μας, θα εξακολουθήσει να
αποτελεί και για άλλα τόσα και περισσότερα χρόνια το καμάρι των Μεσσηνίων. Κι
αυτό, όχι για τοπικιστικούς ή συντεχνιακούς λόγους όπως διατείνονται όσοι
επιθυμούν το κλείσιμό του, αλλά για λόγους διατήρησης της παράδοσης του τόπου,
για λόγους δημοσίου συμφέροντος, εν τέλει, για το καλό όλων των Ελλήνων.
